چند پیشنهاد برای ادای دین به امام(ره) در تئاتر/ نهادها شعار ندهند

به گزارش سرای نور،طی بیش از ۳ دهه پیروزی انقلاب اسلامی ایران همچنان نام و تأثیرگذاری امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و یکی از بزرگترین چهره های سیاسی و مذهبی تاریخ معاصر در ایران و جهان، مطرح است و همین امر باعث شده در عرصه ادبیات، نویسندگان مختلفی حول محور شخصیت و تأثیرگذاری امام (ره) قلم زده اند و آثاری را مکتوب کرده اند. همچنین در عرصه هنرهای تجسمی نیز هنرمندان فعال این عرصه طی دهه های گذشته آثاری را با محوریت شخصیت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران خلق کرده اند. اینگونه فعالیت ها در عرصه سینما کمتر از حوزه های ادبیات و هنرهای تجسمی شکل گرفته و اما در عرصه تئاتر طی دهه های گذشته فعالیتی جدی و قابل اتکا با موضوع و محوریت شخصیت، زندگی و تأثیرگذاری امام خمینی (ره) وجود نداشته و اگر آثاری هم در این زمینه تولید و اجرا شده، آثاری قابل تأمل و با سطح کیفی بالا نبوده است.

با وجود حضور و فعالیت کارگردان ها و نمایشنامه نویسان دغدغه مند در عرصه تئاتر، جای خالی تولید نمایشنامه و آثاری با موضوع بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران کاملا محسوس است. اینکه چه دلایلی باعث وجود و شکل گیری چنین خلایی شده، نکته ای است که هنرمندان و فعالان تئاتری نظرات نسبتا مشابهی نسبت به آن دارند.

تولید تئاترهایی با موضوع و زندگی امام (ره) در تئاتر ایران مثل تئاترهای دینی و جنگ به لحاظ حمایت های مالی و معنوی، ابتر مانده است

سیروس همتی نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر که طی سال های گذشته در عرصه نمایش های مذهبی و دفاع مقدس فعالیت مستمری در زمینه نمایشنامه نویسی و کارگردانی داشته است، درباره دلایل اینکه چرا در عرصه تئاتر شاهد تولید آثاری قابل تأمل درباره زندگی و شخصیت امام (ره) نبوده ایم،به  گفت: به شخصه معتقدم این مقوله هم در تئاتر ایران مثل مسایل دینی و جنگ که تجربیات مختلفی در آنها داشتم، به لحاظ حمایت های مالی و معنوی، ابتر مانده است.

وی ادامه داد: وقتی مسیر اجرای تئاتر به سمتی سوق پیدا کرده که نمایش های خارجی با حضور بازیگران چهره جواب بیشتری می دهد، هنرمندان کمتر به سراغ آثار موضوعی و تاریخی می روند.

این هنرمند فعال عرصه تئاتر درباره راهکارهایی که می توان برای جبران کمبود آثار و متون نمایشی با محوریت شخصیت و زندگی امام (ره) در نظر گرفت، یادآور شد: وقتی مدیران و مسئولان مسابقه نمایشنامه نویسی با جوایز بالا و تضمین اجرای عمومی به ۱۰ نمایشنامه برتر اهدا کنند، می توان در این زمینه شاهد رشد و جبران کوتاهی های گذشته بود.

همتی تصریح کرد: فعالیت های زیادی در عرصه نمایش های دینی و جنگ انجام داده ام ولی هیچوقت حمایت درستی از این کارها نشده است. اگر هم حرفی یا اعتراضی نسبت به نبود حمایت داشتیم به ما گفته می شد که «مگر شما بچه انقلاب نیستید؟» و ما را با چنین دیالوگ هایی محصور می کنند.

وی تأکید کرد: مقطعی کار کردن در زمینه تولید آثار نمایشی با موضوع امام (ره) جوابگو نیست. در سفری که به کشور کلمبیا داشتم شاهد برگزاری مسابقه نمایشنامه نویسی با موضوع سیمون بولیوار رهبر انقلابی آمریکای جنوبی بودم که دارای جوایزی با مبالغ بالا برای نمایشنامه نویس ها بود. چرا مدیران و مسئولان ما برای تولید آثار کیفی بالا با موضوع امام (ره) اقدام به برگزاری چنین فعالیت ها و مسابقاتی نمی کنند؟

شهرام کرمی از دیگر هنرمندان و فعالان تئاتر که در زمینه تئاتر دفاع مقدس و آثار موضوعی نیز فعالیت کرده است درباره خلاء پرداختن به موضوع امام (ره) در عرصه تئاتر ایران گفت: شخصیت امام (ره) فقط به عنوان یک رهبر ایرانی مطرح نیست بلکه بدون شک امام خمینی (ره) یکی از رهبران سیاسی و مذهبی بزرگ جهان در قرن بیستم است. امام (ره) شخصیتی مبارز، رهبری و عالمی بزرگ بود که زندگی و وقایع زندگی اش بسیار پیچیده است.

وی اظهار کرد: شهادت فرزند، مبارزه و تصمیم گیری های قاطعانه در رهبری، تبعید شدن و مراسم تدفین پیکر امام (ره) و بسیاری دیگر از پیچیدگی ها و ویژگی های شخصیت امام خمینی (ره) این ویژگی را دارد که در قالب یک درام قابل تأمل و با کیفیت مدنظر قرار گیرد.

دلیل اینکه چرا توجه به حوزه تولید آثار تئاتری با محوریت و موضوع امام (ره) به یک جریان تبدیل نشده و نهادهای فرهنگی و هنری هیچگاه کاری قابل تأمل در این زمینه انجام نداده اند، مناسبتی نگاه و عمل کردن در این حوزه است. تئاتر با کیفیت نیازمند زمان و حمایت مالی و معنوی است و با نگاه مقطعی و مناسبتی نمی توان به تولیدی قابل تأمل دست پیدا کرد

این هنرمند فعال عرصه تئاتر با اشاره به تولید آثاری انگشت شمار با موضوع و محوریت امام (ره) در عرصه تئاتر، تصریح کرد: دلیل اینکه چرا توجه به حوزه تولید آثار تئاتری با محوریت و موضوع امام (ره) به یک جریان تبدیل نشده و نهادهای فرهنگی و هنری هیچگاه کاری قابل تأمل در این زمینه انجام نداده اند، مناسبتی نگاه و عمل کردن در این حوزه است. تئاتر با کیفیت نیازمند زمان و حمایت مالی و معنوی است و با نگاه مقطعی و مناسبتی نمی توان به تولیدی قابل تأمل دست پیدا کرد.

کرمی با بیان اینکه کمترین حمایت مالی و معنوی در زمینه تولید آثار قابل تأمل با محوریت و موضوع امام (ره) از سوی نهادهای فرهنگی و هنری وجود نداشته است، افزود: پیشنهادم این است که یکی از نهادهای فرهنگی و هنری به عنوان وظیفه اصلی و جدی خود برای برنامه ریزی در این حوزه، پیش قدم شود تا تولیدی فاخر و حرفه ای به دور از شعارزدگی و فضای تبلیغاتی در این زمینه داشته باشیم.

وی یادآور شد: به طور حتم مردم از تئاترهایی که با کیفیت بالا و نگاه حرفه ای در زمینه تاریخ معاصر ایران و شخصیت و زندگی امام خمینی (ره) تولید و اجرا شوند، استقبال خواهند کرد.

کوروش زارعی بازیگر و کارگردان تئاتر که در زمینه تئاترهای مذهبی و دفاع مقدس فعالیت مستمر داشته و در حال حاضر نیز مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی است نیز درباره دلایل وجود خلاء پرداختن به زندگی و شخصیت امام خمینی (ره) در عرصه تئاتر گفت: بخشی از این ماجرا مربوط به این است که وقتی هنرمندان احساس کنند که کاری فرمایشی است نسبت به انجام آن مردد می شوند زیرا به این فکر می کنند که کار فرمایشی نتیجه ای سفارشی و سطحی خواهد داشت.

وی تصریح کرد: نکته دیگر این است که مدیران و مسئولان فرهنگی تنها شعار پرداختن به انقلاب، دفاع مقدس و امام خمینی (ره) را می دهند و از هنرمندان صاحب نام و توانمندی که می توانند به تولید آثار با کیفیت و قابل تأمل در این عرصه بپردازند، حمایت نمی کنند.

مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری با اشاره به برگزاری همایش «تئاتر مردمی خرداد»، اظهار کرد: وقتی به حوزه هنری آمدم دیدم که در تئاتر کاری با موضوع بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران نشده است. یکی از دلایل برگزاری همایش «تئاتر مردمی خرداد» به صورت جدی طی ۲ سال اخیر، تولید آثاری با موضوع و محوریت شخصیت امام (ره) است. با نگاهی جدی که در زمینه تولید آثار در این همایش داشتیم، امسال ۲۰ تئاتر خیابانی با موضوع امام خمینی (ره) تولید کردیم.

زارعی ادامه داد: گروه های شهرستانی هم که به همایش راه پیدا کرده اند، با حمایتی مالی که انجام دادیم از آنها خواستیم که در ایام سوگواری ارتحال امام خمینی (ره) آثار را در شهرهای خود اجرا کنند.

وی تأکید کرد: امام (ره) یک شخصیت سیاسی معاصر جهان است که انقلابی را انجام داد که منحصر به فرد بود و تأثیرات فراوانی را در کشورهای پیرامون و جهان اسلام ایجاد کرد، از این رو پرداختن به شخصیت امام (ره) خیلی جای کار دارد. ما به دنبال این نیستیم که فقط همایش «مردمی تئاتر خرداد» را صرف برگزاری، برگزار کنیم بلکه قصدمان این است از دوره های بعد بخش صحنه ای را هم به این همایش اضافه کنیم یعنی شاهد تولید تئاتر با موضوع امام (ره) باشیم.

متأسفانه مشکلی که داریم این است که هم افزایی بین دستگاه ها و ارگان های مرتبط وجود ندارد. در حالیکه وظیفه شان این است که ارگان های مرتبط باید از تولید آثار تئاتری حمایت کننداین مدیر تئاتری تصریح کرد: متأسفانه مشکلی که داریم این است که هم افزایی بین دستگاه ها و ارگان های مرتبط وجود ندارد. در حالیکه وظیفه شان این است که ارگان های مرتبط باید از تولید آثار تئاتری حمایت کنند تا بتوان با حضور هنرمندان خوب و حرفه ای دست به تولید آثار قابل توجهی در این زمینه بزنیم. ارگان ها مرتبط علیرغم بودجه های خوبی هم که دارند فقط وقتی به سالروز ارتحال امام (ره) می رسند در این زمینه شعار سر می دهند و در طول سال هیچ حمایتی از تولید آثار تئاتری قابل توجه در این زمینه انجام نمی دهند.

زارعی متذکر شد: اگر نهادها و مدیران و مسئولان فرهنگی حمایت نکنند و وارد میدان نشوند، قطعا کاری تولید نمی شود و در حوزه تئاتر، شخصیت، موضوع و زندگی امام خمینی (ره) مهجور باقی می ماند.

مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی درباره برنامه ریزی برای تولید نمایشنامه هایی با کیفیت با موضوع و محوریت امام (ره)، توضیح داد: ما در حوزه هنری در حد توان خودمان و با توجه به بودجه ناچیزی که داریم از نمایشنامه نویسانی که قلمشان تأثیرگذار است و دغدغه مند هستند، برای تولید چنین آثاری حمایت می کنیم ولی از روزی که به حوزه هنری آمدم مدام گفتم که ارگان های فرهنگی و هنری هم افزایی داشته باشیم زیرا ما به تنهایی نمی توانیم حرکت کنیم.

وی در پایان عنوان کرد: متأسفانه مشکلی که در کارهای فرهنگی داریم این است که مسابقه آرم ها است در حالیکه چه اشکالی دارد که همه با هم تلاش کنیم تا به هدف فرهنگی مدنظر برسیم و اثری با کیفیت و قابل توجه تولید کنیم.

منبع:مهر